Το δικαίωμα στην ομοφοβία

Πριν από λίγες μέρες, σε γνωστό μπαρ στο Γκάζι, οι ιδιοκτήτριες του μαγαζιού έκαναν παρατήρηση σε gay ζευγάρι που φιλήθηκε. Παρά την εορταστική ραστώνη, το θέμα πήρε γρήγορα μεγάλες διαστάσεις. Αρθρα δημοσιεύτηκαν σε δημοφιλή blogs και σε εφημερίδες ευρείας κυκλοφορίας, ενώ μέχρι και διαδήλωση έγινε στο Γκάζι.

Στο Facebook, μάλιστα, εμφανίστηκε γκρουπ που μας καλούσε να μην ξαναπατήσουμε στο συγκεκριμένο χώρο και κατηγορούσε τη διεύθυνση του μαγαζιού για ομοφοβία! Μέχρι εδώ όλα καλά, κι εγώ μαζί τους. Αν νιώθεις πως σε ένα μαγαζί προσβάλουν την προσωπικότητά σου και δεν σε αφήνουν να εκφραστείς ελεύθερα, έχεις κάθε δικαίωμα να μην ξαναπάς εκεί και να καλέσεις και άλλους να σε ακολουθήσουν.

Ομως η συνέχεια της επιχειρηματολογίας τους με έκανε να αναρωτηθώ: «Αραγε πόσο καλή σχέση έχουν με την ανεκτικότητα και την ελευθερία ακόμη και αυτοί που υποτίθεται πως παλεύουν γι’ αυτές τις αρχές;» Κάποιοι ακτιβιστές υποστήριξαν, λοιπόν, πως οι ιδιοκτήτριες του μπαρ πρέπει να δικαστούν σύμφωνα με το νόμο 3304/2005 που ορίζει ότι στον τομέα της παροχής αγαθών και υπηρεσιών που διατίθενται στο κοινό απαγορεύεται κάθε διακριτική μεταχείριση. Με τη σειρά της, η Ομοφυλοφιλική και Λεσβιακή Κοινότητα Ελλάδος (ΟΛΚΕ) κινήθηκε στο ίδιο πνεύμα και με ανακοίνωσή της κάλεσε την πολιτεία «να διευρύνει την προστασία κατά των διακρίσεων στην παροχή αγαθών και υπηρεσιών».

Διαβάζοντας όλα αυτά, αυθόρμητα μου ήρθε στο μυαλό εκείνο το επεισόδιο από το “South Park”, όπου οι ανήλικοι ήρωες της σειράς, για να γίνουν πιο ανοιχτόμυαλοι, στέλνονται από τους γονείς τους σε ένα «στρατόπεδο ανεκτικότητας» που θυμίζει το Αουσβιτς. Ο Φίρερ του στρατοπέδου, με μουστάκι α λα Χίτλερ και στολή Ες Ες, προτάσσοντας το περίστροφό του, βάζει τα παιδιά να ζωγραφίζουν (ξανά, ξανά μέχρι να λιποθυμήσουν από την εξάντληση) σκίτσα με ανθρώπους όλων των φυλών, φύλων και σεξουαλικών προσανατολισμών αγκαλιασμένους και αδελφωμένους κάτω από ένα ουράνιο τόξο! Το μότο του; «Δεν θα ανεχτώ την έλλειψη ανοχής!»

Gay ακτιβισμός

Και δυστυχώς αυτό φαίνεται να είναι και το μότο του επίσημου gay κινήματος σήμερα. Παρότι διαχρονικά οι ομοφυλόφιλοι έχουν υποστεί διωγμούς και διακρίσεις από τις κυβερνήσεις, τις τελευταίες δεκαετίες οι περισσότεροι gay ακτιβιστές στο δυτικό κόσμο επηρεασμένοι από αριστερόστροφες, «πολιτικά ορθές» ιδέες, ανακάλυψαν την κρυφή γοητεία της κρατικής εξουσίας. Αρχισαν να βλέπουν το κράτος σαν έναν «αγαθό πατερούλη», που η δύναμή του μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ξεριζώσει τις προκαταλήψεις και την ομοφοβία της «στενόμυαλης» πλειοψηφίας. Το πάγιο αίτημα της ισονομίας και της κατάργησης όλων των διακρίσεων στη δημόσια σφαίρα θεωρήθηκε ξεπερασμένο και μάλλον συντηρητικό! Το «πεφωτισμένο» κράτος πρέπει να επέμβει στην ιδιωτική σφαίρα, να αλλάξει τα μυαλά των ανθρώπων και να επιβάλλει την ανοχή, έστω και με τη βία. Αυτό έγινε με μια σειρά νομοθετημάτων όπως η ποινικοποίηση του αποκαλούμενου «λόγου μίσους», η απαγόρευση διακρίσεων στην παροχή αγαθών και υπηρεσιών ή η απαγόρευση διακρίσεων στην απασχόληση και στην εργασία (σε αυτόν τον τομέα, στην Ελλάδα, έχουμε το νόμο 58(Ι)/2004, που, όπως διαβάζω, επίσης υποστηρίζει η ΟΛΚΕ και μάλιστα προτείνει την πιο αυστηρή εφαρμογή του). Το κράτος, με σκοπό να επιτύχει τον ευγενή και προοδευτικό στόχο της προστασίας των μειονοτήτων, αποκτά όλο και μεγαλύτερες εξουσίες και αρμοδιότητες και επεκτείνεται εις βάρος της ιδιωτικής σφαίρας. Κάθε χώρος, ανεξαρτήτως ιδιοκτησιακού καθεστώτος, με τη σχετική εξαίρεση της ιδιωτικής κατοικίας, θεωρείται πια δημόσιος, και το κράτος μπορεί να παρέμβει και να επιβάλλει το, «πολιτικά ορθό» παράδεισο των καλών αισθημάτων και των θετικών σκέψεων!

Η άλλη όψη

Οσοι όμως επιχαίρουν και φουσκώνουν από «προοδευτικότητα» με αυτού του είδους τη νομοθεσία, ας έχουν στο μυαλό τους πως αυτές οι υπερεξουσίες του κράτους μπορεί να χρησιμοποιηθούν και εις βάρος των μειονοτήτων, που υποτίθεται πως προστατεύουν. Το να δίνεις στο κράτος το δικαίωμα να επιβάλλει ηθικούς κανόνες σε ένα μπαρ, στο οποίο ο ομοφοβικός ιδιοκτήτης δεν θέλει gay πελατεία, σημαίνει πως του αναγνωρίζεις και το δικαίωμα να επιβάλει τους κανόνες του, για παράδειγμα, σε ένα gay σαδομαζοχιστικό κλαμπ. Ηδη στις ΗΠΑ έχουμε αρκετά τέτοια παραδείγματα. Στο Provincetown, στη Μασαχουσέτη, δεν ανανεώθηκε η άδεια πώλησης αλκοόλ σε ένα gay μπαρ επειδή δεν επέτρεπε την είσοδο σε straight άντρες και γυναίκες (το ίδιο έγινε και με ένα λεσβιακό μπαρ στη Νέα Υόρκη). Στο Σαν Φρανσίσκο, ένα gay ιδιοκτήτης κατοικίας διώχθηκε δικαστικά επειδή προτιμούσε για ενοικιαστές gay άντρες παρά γυναίκες.

Αν διαβάσουμε λίγη ιστορία, θα διαπιστώσουμε πως είναι προς το διαχρονικό συμφέρον όλων των μειονοτήτων, η ιδιωτική σφαίρα να παραμείνει όσο το δυνατόν πιο διευρυμένη και η κρατική εξουσία όσο το δυνατόν πιο περιορισμένη. Πάντα η ιδιωτική σφαίρα, η ιδιωτική κατοικία, η μη εξαρτημένη από το κράτος εργασία, το ελεύθερο επάγγελμα, το μικρό κράτος υπήρξαν οι πιο αποτελεσματικές ασπίδες προστασίας των μειονοτήτων. Η ελεύθερη αγορά ήταν αυτή που επέτρεψε στις μειονότητες να επιβιώσουν και να ακμάσουν, παρά την εχθρική αντιμετώπιση του κράτους και της πλειοψηφίας. Οι Εβραίοι στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή επιβιώσαν και πλούτισαν χάρη στο εμπόριο, παρά τους συνεχείς διωγμούς ανά τους αιώνες. Το ίδιο συνέβη και με τους Κινέζους που βρίσκονται διασκορπισμένοι στη νοτιοανατολική Ασία.

Τι είναι ελευθερία;

Ο gay συγγραφέας Andrew Sullivan έγραψε πρόσφατα: «Θέλω να ζω σε μια ελεύθερη κοινωνία, πλάι σε ανθρώπους που πιστεύουν πως είμαι ένας αμαρτωλός καταδικασμένος στην κόλαση. Θα με ενδιέφερε να τους αλλάξω τη γνώμη, αλλά δεν έχω εμμονή με αυτό και σίγουρα απεχθάνομαι την ιδέα να τους εξαναγκάσω να με αποδεχτούν. Με ενδιαφέρει απλώς η κυβέρνηση να με αντιμετωπίζει όπως τους αντιμετωπίζει... Το να επιβάλω σε κάποιον πολίτη να με αποδεχτεί καταπατά την ελευθερία του και, κατά την άποψή μου, το gay κίνημα θα έπρεπε πάντα να έχει ως στόχο τη διεύρυνση της ελευθερίας για όλους -ακόμη και για τους πιο μισαλλόδοξους».

Δυστυχώς, το επίσημο gay κίνημα και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό δεν φαίνεται να δίνει ιδιαίτερη σημασία σε τέτοιου είδους κηρύγματα καθολικής ελευθερίας. Γοητευμένο με την προοπτική που ανοίγεται μπροστά του να χρησιμοποιήσει επιτέλους και αυτό την κρατική εξουσία για να προωθήσει και να επιβάλλει την ατζέντα του, δεν συνειδητοποιεί πως, σιγά σιγά, μοιάζει όλο και περισσότερο με τους διώκτες του, που μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες (και ακόμη και σήμερα σε κάποιες περιπτώσεις) χρησιμοποιούσαν το κράτος για να στερούν στους ομοφυλόφιλους τα πιο βασικά δικαιώματα.

Σε μια ελεύθερη κοινωνία, όμως, και ένας ομοφοβικός ή ένας ρατσιστής θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να εκδηλώσει τις προκαταλήψεις του στην ιδιωτική του σφαίρα. Ισως αυτή η λύση δεν είναι η ιδανική, ίσως δεν είναι απόλυτα δίκαιη, αλλά την προτιμώ όταν σκέφτομαι το εναλλακτικό «πολιτικά ορθό» σενάριο, που ήδη βιώνουν πολλές δυτικές χώρες: μια στρατιά από μικρούς Στάλιν που σέρνουν πολίτες στα δικαστήρια κάθε φορά που δεν καλύπτονται τα δικά τους, αυθαίρετα κριτήρια «προοδευτισμού» και «ανεκτικότητας», μια κοινωνία όπου μοναδικός κερδισμένος δεν είναι, τελικά, τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά η πατερναλιστική κρατική εξουσία, οι γραφειοκράτες και οι επαγγελματίες ακτιβιστές που φιλοδοξούν να παίξουν το ρόλο του «προστάτη» για τις μειονότητες.