Ακολουθώντας μια παράδοση εκατοντάδων ετών, η Βασίλισσα Ελισάβετ έφτασε με κάθε μεγαλοπρέπεια στο Κοινοβούλιο και για μια ακόμη φορά στη μακρόχρονη θητεία της ανέγνωσε το «Λόγο του Θρόνου», δηλαδή τις προγραμματικές δηλώσεις της νέας της κυβέρνησης. Αυτό όμως που διέφερε , ήταν πως για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, οι προγραμματικές δηλώσεις θέτουν σαν πρωταρχικό στόχο τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και μάλιστα αυτός ο στόχος συνοδεύεται και από συγκεκριμένα μέτρα . Με πρωτόγνωρη ταχύτητα για μια νέα κυβέρνηση, η Συμμαχία Συντηρητικών-Φιλελεύθερων Δημοκρατών , ακολουθώντας τις ευρωπαϊκές τάσεις, ανακοίνωσε ένα αναλυτικό πρόγραμμα περικοπών των δημοσίων δαπανών , ύψους 6,25 δισεκατομμυρίων λιρών. Οι περικοπές αυτές είναι το φυσικό επακόλουθο της πολιτικής που ακολούθησε το Εργατικό Κόμμα τα προηγούμενα 13 χρόνια. Μια πολιτική που εκτόξευσε το έλλειμμα στο …«ελληνικό» 12% , ενώ οι κρατικές δαπάνες έφτασαν μέσα σε δέκα χρόνια από το 37% στο…53% του ΑΕΠ . Από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, καμιά ευρωπαϊκή χώρα δεν αύξησε τόσο πολύ τις κρατικές της δαπάνες σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.
Και μπορεί το Εργατικό Κόμμα και ο αντιπολιτευόμενος Τύπος να καταγγέλλουν την …αναλγησία και τις «δρακόντειες περικοπές» που θα εφαρμόσει η νέα κυβέρνηση , όμως η πραγματικότητα είναι πως ακόμη και με αυτά τα μέτρα το χρέος και οι δημόσιες δαπάνες θα συνεχίσουν να αυξάνονται, απλά με πιο αργούς ρυθμούς . Μπορεί το ποσό των 6,25 δισεκατομμυρίων να φαίνεται τεράστιο , όμως δεν αντιπροσωπεύει παρά το 1% των ετήσιων κρατικών δαπανών, ή αλλιώς όσα ξοδεύει το τεράστιο, πια, βρετανικό κράτος μέσα σε μόλις δυο εβδομάδες. Βέβαια, ο νέος υπουργός Οικονομικών Τζορτζ Όσμπορν έκανε σαφές πως αυτές οι περικοπές έχουν περισσότερο συμβολικό χαρακτήρα και πως είναι μόνο το πρώτο βήμα σε ένα μακρύ και ανηφορικό δρόμο . Υπάρχουν όμως τομείς όπως η διεθνής βοήθεια, ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Άμυνας και το Εθνικό Σύστημα Υγείας που οι δαπάνες αυξάνονται. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις , οι εξαγγελθείσες περικοπές δεν είναι ακριβώς…περικοπές .
Όπως επισημαίνει ο Gerald Warner στον «Daily Telegraph» , ενώ η κυβέρνηση κάνει λόγο για μείωση του προϋπολογισμού στην ανώτατη εκπαίδευση κατά 200 εκατομμύρια λίρες και μείωση του αριθμού των φοιτητών κατά 10.000 , στην πραγματικότητα οι… περιβόητες περικοπές δεν είναι μείωση στις τωρινές δαπάνες, αλλά περιορισμός των αυξήσεων που έχουν σχεδιαστεί για το μέλλον . Πιο συγκεκριμένα, πριν δύο μήνες, η τότε κυβέρνηση των Εργατικών ανακοίνωσε πως θα δώσει στα πανεπιστήμια επιπλέον 270 εκατομμύρια λίρες για το ακαδημαϊκό έτος 2010-2011, με την πρόθεση να δημιουργηθούν 20.000 νέες θέσεις για φοιτητές. Η νέα κυβέρνηση απλά περιορίζει την αύξηση των δαπανών σε 70 εκατομμύρια , αντί για 270 και τις νέες φοιτητικές θέσεις σε 10.000 αντί για 20.000, και αυτή την πολιτική τη βαφτίζει …«περικοπές»! Σε μια χώρα , που έχει ήδη πολλά πανεπιστήμια, και πολλούς φοιτητές, (τελικά δεν εφαρμόζει μόνο η Ελλάδα το περίφημο «κάθε πόλη και το ΑΕΙ της , κάθε χωριό και το ΤΕΙ του » ), ακόμη και μια κυβέρνηση αποφασισμένη να κάνει τις μεγαλύτερες περικοπές στην μεταπολεμική ιστορία , δε φαίνεται ικανή να αμφισβητήσει το …δημοκρατικό δικαίωμα κάθε νέου, ανεξαρτήτως προσόντων , να αποκτήσει τον …επίζηλο τίτλο του ακαδημαϊκού πολίτη (με έξοδα των φορολογουμένων, βεβαίως) .
Και εδώ βρίσκεται το πρόβλημα. Μπορεί στη Μ.Βρετανία , ο Γκόρντον Μπράουν να έχει αποχωρήσει, μπορεί στην Ελλάδα το μεταπολιτευτικό μοντέλο να έχει χρεωκοπήσει, αλλά παρόλα αυτά ο κρατισμός και η ιδέα πως οι αυξημένες δημόσιες δαπάνες σημαίνουν αυτόματα και καλύτερες υπηρεσίες δεν έχει ακόμη ηττηθεί σε ιδεολογικό επίπεδο. Οι περικοπές των δαπανών παρουσιάζονται από τις περισσότερες κυβερνήσεις απλά σαν αναγκαίο κακό , σαν κάτι προσωρινό προτού ξαναγυρίσουμε πάλι , με μεγαλύτερο ενθουσιασμό ίσως , στο ίδιο , κρατικίστικο μοντέλο , που μας έφτασε στη σημερινή κατάσταση. Οι κάτοικοι της Ευρώπης , εθισμένοι σε δεκαετίες μεγάλου κράτους και γενναιόδωρων κοινωνικών προγραμμάτων, ακόμη περιμένουν για τους πολιτικούς εκείνους που θα υποστηρίξουν σε ηθικό επίπεδο την ανάγκη μείωσης των κρατικών δαπανών, που θα εξηγήσουν πως το «Μεγάλο Κράτος» φέρνει λιγότερη δικαιοσύνη και ελευθερία και θα βρουν τρόπους ώστε η εξουσία να μεταφερθεί από το κράτος στην κοινωνία . Χωρίς την εμπέδωση μιας τέτοιας νοοτροπίας , όσα μέτρα και να ψηφιστούν , οι κρατικές δαπάνες θα συνεχίζουν να αυξάνονται, το χρέος θα γίνεται όλο και μεγαλύτερο και η άλλοτε πλούσια Ευρώπη θα μπει οριστικά στο δρόμο της παρακμής .
[ Δημοσιεύτηκε στη "Metropolis Weekend", 28 Μαϊου -30 Μαϊου 2010 ]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου