Στην αρχή ήταν το περίφημο βιβλίο Ιστορίας της ΣΤ’ Δημοτικού . Θύελλα αντιδράσεων ξεσηκώθηκε για τον «πολιτικά ορθό» τρόπο , με τον οποίο επέλεξε η κυρία Ρεπούση να αφηγηθεί την ελληνική Ιστορία στους μαθητές ενώ η φράση «παρατηρήθηκε συνωστισμός στο λιμάνι της Σμύρνης» άφησε εποχή .Τελικά, το βιβλίο αποσύρθηκε. Τον προηγούμενο μήνα, μια άλλη γυναίκα τάραξε τα, ούτως ή άλλως, όχι και τόσο ήρεμα νερά της ελληνικής εκπαίδευσης. Η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών Θάλεια Δραγώνα διορίζεται ειδική γραμματέας στο Υπουργείο Παιδείας και αμέσως σχηματίζεται εναντίον της ένα ευρύ μέτωπο που διαπερνά όλο το πολιτικό φάσμα (από τον πρόεδρο του ΛΑ.Ο.Σ. Γιώργο Καρατζαφέρη μέχρι τον Μίκη Θεοδωράκη) και ζητάει οργισμένο την παραίτηση της! Ο λόγος ; Oι «ανθελληνικές θέσεις», που όπως υποστηρίζουν οι επικριτές της, διατύπωσε στο παρελθόν η κυρία Δραγώνα ,μέσα από το βιβλίο της ««Τι είν΄ η πατρίδα μας;» . Και απ’ ότι φαίνεται, υπάρχουν πολλά μέτωπα που ενδέχεται να ανοίξουν στο μέλλον . Ενδεικτικά, διαβάζω στην «Καθημερινή» της 4ης Φεβρουαρίου πως η Υπουργός Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου, άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο για άρση της υποχρεωτικότητας του μαθήματος των Θρησκευτικών. Μπορείτε ήδη να φανταστείτε τις αντιδράσεις…. Τι συμβαίνει τελικά στην ελληνική εκπαίδευση ; Μήπως όπως στις Η.Π.Α., όπου ακόμη μαίνεται η διαμάχη μεταξύ της Θρησκευτικής Δεξιάς και αυτών που υποστηρίζουν πιο κοσμικές αξίες , έτσι και στην Ελλάδα, πρόκειται τα σχολεία να αποτελέσουν ένα πεδίο συνεχούς αντιπαράθεσης και διεξαγωγής «πολιτιστικών πολέμων» («culture wars»), που θα διχάσουν την κοινωνία;
Το πιο ανησυχητικό είναι πως σε αυτό τον «πόλεμο» είναι δύσκολο να βρεθεί πεδίο συνεννόησης και συμβιβασμού . Οι δύο πλευρές ασπάζονται εκ διαμέτρου αντίθετες αξίες και έχουν διαφορετική κοσμοθεωρία για τον τρόπο που πρέπει να οργανωθεί όχι μόνο η Παιδεία αλλά και η ίδια η κοινωνία. Οι μεν πιστεύουν στις αξίες του «πολυπολιτισμού» , και προτιμούν ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα προωθεί τη «συναδέλφωση των λαών» και θα αμφισβητεί τους «εθνικούς μύθους», οι δε δίνουν έμφαση στην αξία του έθνους και της Ορθοδοξίας, σαν απαραίτητα στοιχεία για να διατηρήσουμε την ταυτότητα μας σε ένα ρευστό, παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Οι χαρακτηρισμοί που εξαπολύει το ένα στρατόπεδο εναντίον του άλλου , με δυσκολία μπορούν να θεωρηθούν ως δείγματα …ήπιου και νηφάλιου πολιτικού λόγου: «εθνικιστές», «φασίστες», από τη μια μεριά, «ανθέλληνες», «πράκτορες των ξένων δυνάμεων», από την άλλη . Κι όμως οι εκπρόσωποι και των δυο πλευρών , όσο και αν με μια πρώτη ματιά, φαίνονται τόσο διαφορετικοί , στην πραγματικότητα, χωρίς να το συνειδητοποιούν , είναι και τόσο όμοιοι ταυτόχρονα . Και οι δυο διακατέχονται από τον ίδιο πατερναλιστικό τρόπο σκέψης και δράσης . Χρησιμοποιώντας το συγκεντρωτικό ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και την κρατική εξουσία, θέλουν απλά να επιβάλλουν τη δικιά τους κοσμοθεωρία και τις δικιές τους αξίες , σε όλους τους Έλληνες, ανεξάρτητα με το αν συμφωνούν ή όχι μαζί τους. Και δυστυχώς το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα, κάνει αναπόφευκτη αυτή την εξέλιξη . Το υπουργείο Παιδείας ασκεί ασφυκτικό έλεγχο σε όλα τα σχολεία της χώρας, ακόμη και στα ιδιωτικά, και καθορίζει με κάθε λεπτομέρεια το πρόγραμμα και τα βιβλία που θα διδαχθούν . Όποιος επικρατήσει στην πολιτική διαμάχη, αυτός και θα καθορίσει τί θα διδαχθούν οι Έλληνες μαθητές. Με αυτή τη συγκεντρωτική προσέγγιση όμως , πάντα θα υπάρχουν νικητές και ηττημένοι.
Τελικά, κανείς δεν ενδιαφέρεται για το τι πραγματικά θέλουν οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, δηλαδή οι γονείς των μαθητών . Καλώς ή κακώς, υπάρχουν γονείς , που δεν θέλουν τα παιδιά τους να διδάσκονται το βιβλίο της κυρίας Ρεπούση, αλλά προτιμούν μια άλλη πιο «εθνοκεντρική» αντίληψη της Ιστορίας . Από την άλλη, υπάρχουν γονείς που ανατριχιάζουν και μόνο με την ιδέα πως τα «βλαστάρια» τους θα πρέπει να διδάσκονται θρησκευτικά στο σχολείο . Ανάλογα με τις ιδεολογικές σας προτιμήσεις, μπορείτε να χαρακτηρίσετε τους πρώτους «οπισθοδρομικούς» , και τους δεύτερους «πράκτορες του Σόρος» , όμως αυτοί οι άνθρωποι έχουν κάθε δικαίωμα να έχουν λόγο στην εκπαίδευση των παιδιών τους, ειδικά όταν την ακριβοπληρώνουν μέσω των φόρων τους .
Πέρα από το ψευτοδίλημμα «ανθελληνισμός ή πατριωτισμός », γιατί δεν δοκιμάζουμε κάτι τελείως διαφορετικό ; Ο μόνος τρόπος για να αποφευχθούν τέτοιες διαμάχες στο μέλλον είναι η ριζική αποκέντρωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Κάθε σχολείο ας επιλέγει μόνο του το πρόγραμμά και τα βιβλία που θα διδάσκει . Οι γονείς με τη σειρά τους, ας έχουν δικαίωμα να επιλέξουν το σχολείο της αρεσκείας τους , με βάση τις αξίες που θέλουν να μεταδώσουν στα παιδιά τους . Σε ένα πραγματικά αποκεντρωμένο σύστημα, κανείς δε θα ενδιαφέρεται για το αν θα διοριστεί Γραμματέας του Υπουργείου η Θάλεια Δραγώνα ή ο Χρήστος Γιανναράς.
Αξίες συντηρητικές ή προοδευτικές, αξίες χριστιανικές ή κοσμικές. Δε με ενδιαφέρει καθόλου να πάρω θέση για το ποιες προτιμώ. Σε μια πλουραλιστική κοινωνία, μπορούν να συνυπάρξουν όλες .Oι εκάστοτε ευνοημένοι του πολιτικού παιχνιδιού δεν πρέπει να επιβάλλουν σε όλους μας τις δικιές τους αξίες, είτε αυτές έχουν «προοδευτικό», είτε «συντηρητικό» μανδύα. Ας ανήκει η επιλογή στους γονείς και όχι στους γραφειοκράτες του Υπουργείου Παιδείας.
[ Δημοσιεύτηκε στη "Metropolis Weekend", 12-14 Φεβρουαρίου 2010 ]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου