Απαγόρευση του καπνίσματος : Μια πονεμένη ιστορία...

Την προηγούμενη εβδομάδα η υπουργός Υγείας Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου μας ανακοίνωσε πως ο νόμος περί απαγόρευσης του καπνίσματος έχει «εγγενή προβλήματα», και πως άμεσα θα παρουσιάσει μια νέα ολοκληρωμένη πρόταση για την αντιμετώπιση του θέματος. Όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν πως τα νέα μέτρα θα περιλαμβάνουν την καθολική απαγόρευση του καπνίσματος σε κλειστούς δημόσιους χώρους . Κάτι τέτοιο προτείνει άλλωστε και η «Συντονιστική Αντικαπνιστική Επιτροπή». Θέση της Επιτροπής είναι πως οι εξαιρέσεις του ισχύοντος νόμου ουσιαστικά αποτέλεσαν το αδύνατο σημείο στην εφαρμογή του και τον κατέστησαν σε μεγάλο βαθμό ανενεργό. Με τη νέα αυστηρότερη νομοθετική πρωτοβουλία, μπορούμε να ελπίζουμε πως επιτέλους θα… εκπολιτιστούμε, και θα ακολουθήσουμε το λαμπρό παράδειγμα της υπόλοιπης Ευρώπης. Κάπως σαν τη Μ. Βρετανία, ας πούμε , όπου, τις ίδιες μέρες που η δικιά μας υπουργός έκανε τις ανακοινώσεις της, είχαμε την πρώτη φυλάκιση εξαιτίας της αντικαπνιστικής νομοθεσίας. Ο Nick Hogan έκανε το έγκλημα να επιτρέπει το κάπνισμα στην παμπ ιδιοκτησίας του και μάλιστα αρνήθηκε να πληρώσει το πρόστιμο που του επιβλήθηκε. Έτσι, μαζί με δολοφόνους , βιαστές και λοιπούς παρανόμους , ο Hogan θα περάσει τους επόμενους έξι μήνες της ζωής του πίσω από τα κάγκελα της φυλακής, επειδή είχε την ψευδαίσθηση πως μπορούσε να λειτουργήσει την επιχείρηση του με τον τρόπο που ήθελε αυτός και οι , κατά 90% καπνιστές, πελάτες του.

Βέβαια, η κ. Ξενογιαννακοπούλου, αντί να καταφεύγει στη λύση των απαγορεύσεων και της ενίσχυσης των κατασταλτικών μηχανισμών, θα μπορούσε να αφήσει κάθε μαγαζί να επιλέξει το ίδιο αν θα απαγορεύσει ή όχι το κάπνισμα στους χώρους του. Έτσι οι πελάτες και οι μαγαζάτορες θα είχαν το δικαίωμα της επιλογής και θα δημιουργούνταν ένα πιο πλουραλιστικό περιβάλλον, με μαγαζιά για όλα τα γούστα .

Αλλά αυτά είναι μάλλον ψιλά γράμματα. Όπως εξελίσσεται η αντικαπνιστική εκστρατεία τόσο στο εξωτερικό όσο και εδώ, είναι φανερό πια πως το επιχείρημα του «παθητικού καπνίσματος» είναι απλά το άλλοθι. Στόχος είναι η ολική απαγόρευση. Στη Φινλανδία, μέσα στη χρονιά πρόκειται να απαγορευτεί το κάπνισμα ακόμη και μέσα στα ιδιωτικά αυτοκίνητα, αν επιβαίνουν ανήλικοι, ενώ όσα μαγαζιά θα πουλάνε τσιγάρα θα πρέπει να τα κρύβουν κάτω από τον πάγκο και να μην τα εκθέτουν σε δημόσια θέα! Ο Φινλανδός υπουργός είναι ξεκάθαρος πως τα μέτρα στοχεύουν στο «… να ξεφορτωθούμε το κάπνισμα μια και καλή». . Στη Μ. Βρετανία, η κυβέρνηση ανακοίνωσε πως θα απαγορευτεί το κάπνισμα ακόμη και στα προαύλια και στους κήπους των παμπ. Στην πόλη Belmont της Καλιφόρνια το κάπνισμα απαγορεύτηκε ήδη στα διαμερίσματα των πολυκατοικιών , γιατί , όπως υποστηρίζουν οι αρχές, ο καπνός περνάει μέσα από τις χαραμάδες και έτσι οι γείτονες σου μετατρέπονται σε …παθητικoύς καπνιστές . Και στην Ελλάδα το σύνθημα του Υπουργείου είναι «Η Ελλάδα σβήνει το τσιγάρο» ενώ ο πρώην Υπουργός Υγείας Δημήτρης Αβραμόπουλος ήταν ακόμη πιο σαφής . Μια μέρα πριν την απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, δήλωσε στην πρωινή εκπομπή του Mega Channel : "Αλίμονο αν αφήσουμε την υγεία των πολιτών να εξαρτάται από την ελεύθερη βούλησή τους. Το χάσαμε το παιχνίδι! To κράτος πρέπει να παρέμβει ! ". Οι γραφειοκράτες ξέρουν λοιπόν καλύτερα από μας ποιό είναι το καλό μας . Το κράτος-νταντά είναι εδώ, για να μας πάρει από το χεράκι, και να μας προστατεύσει από τις… κακές μας συνήθειες. Και το πιο ανησυχητικό είναι πως τόσο η Δεξιά, όσο και η Αριστερά αποδέχονται αυτό το νέο αυταρχισμό.

Ας γυρίσουμε όμως πίσω το χρόνο, και ας πάμε στη δεκαετία του 1930. Τότε που για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία μια χώρα απαγόρευσε το κάπνισμα στα δημόσια μέσα μεταφοράς και στους χώρους εργασίας. Ταυτόχρονα οι φόροι στον καπνό αυξήθηκαν , επιβλήθηκε αυστηρή νομοθεσία που περιόριζε την διαφήμιση των τσιγάρων ενώ έγιναν κρατικές καμπάνιες για την προστασία της υγείας. Αυτή η … «κοινωνικά ευαίσθητη» χώρα που νοιαζόταν τόσο για την υγεία των πολιτών της δεν ήταν άλλη από τη …Ναζιστική Γερμανία . Μάλιστα, ο Χίτλερ , εκτός από χορτοφάγος και υπέρμαχος των...δικαιωμάτων των ζώων , ήταν και φανατικός αντικαπνιστής . Με λίγα λόγια, ο Αδόλφος είχε όλες τις εμμονές ενός σημερινού... «πολιτικά ορθού» αριστερού. Και, όπως οι σημερινοί «προστάτες» μας, πίστευε πως έπρεπε να χρησιμοποιήσει το κράτος για να επιβάλλει αυτές τις εμμονές του στην κοινωνία.

Τουλάχιστον λοιπόν, όσον αφορά την κρατική υστερία εναντίον του καπνίσματος, εμείς οι πολιτισμένοι Δυτικοί του 21ου αιώνα , μπορούμε να αναφωνήσουμε υπερήφανα : "Είμαστε όλοι εθνικοσοσιαλιστές!"

[ Δημοσιεύτηκε στη "Metropolis Weekend", 5-7 Μαρτίου 2010 ]